نظریه ای در فقه شیعه است که نظام سیاسی
مشروع در دوران غیبت امام معصوم را بیان می کند و نظام جمهوری اسلامی نیز
بر این نظریه تاسیس شده است.
دلایل عقلی اثبات ولایت فقیه :
الف)هر جامعه ای برای تامین نیازهای فردی و اجتماعی و جلوگیری از هرج و مرج نیاز به حکومت دارد .
ب)حکومت ایده ال و مطلوب ترین شکل ان حکومتی است که در راس ان امام معصوم باشد و جامعه را اداره کند .
ج)وقتی بدست اوردن ایده ال میسر نباشد باید نزدیک به ان انتخاب شود.
د)نزدیک ترین کس کسی است که علم به موازین فقهی و احکام کلی اسلام داشته و
شایستگی های روحی و اخلاقی به گونه ای که گرفتار هواهای نفسانی نگردد و
کارایی در مقام مدیریت جامعه که صفات درک سیاسی و اجتماعی یا همان بصیرت و
آگاهی از مسایل بین الملل و شجاعت در برخورد با دشمنان داشته باشد .
ه)ولایت بر اموال و نفوس مردم از شئون ربوبیت الهی است و تنها با اذن
خداوند متعال مشروعیت می یابد و این حق از جانب خداوند به پیامبر و امامان
داده شده است و در زمانی که مردم از وجود رهبر معصوم محرومند خداوند متعال
اجرای آنرا به کسی که اصلح از دیگران است داده است که همان فقیه جامع
الشرایط است .
اجتهاد:
بکاربردن کوشش و توانایی در راه پی بردن و استخراج احکام و قوانین شرعی از
منابع و ادله استنباط بویژه قران و احادیث معصومین که پس از آموختن علوم
اسلامی و سعی و تلاش فراوان با عنایت الهی حاصل می شود .
مرجع تقلید:
به مجتهد جامع الشرایطی گفته می شود که نسبت به دیگران اعلم بوده و کتاب توضیح المسائل یا استفتتائات داشته باشد .
شرایط مجتهد:
عادل –زنده-مرد-بالغ-عاقل –حلال زاده-شیعه دوازده امامی-اعلم-دانا
راههای شناخت مجتهد:
یقین خود انسان-گواهی دو نفر عالم عادل-مشهور اعلم بودن او و تشخیص عده ای از اهل علم
راههای بدست آوردن فتوای مجتهد:
شنیدن از خود او-شنیدن از دو نفر عادل-دیدن در رساله مجتهد –شنیدن از یک نفر عادل که به گفته او اطمینان شود.
منابع اجتهاد:
عقل – اجماع – قران – سنت(روایات پیامبر و امامان معصوم )
مسائل تقلید:
تقلید در فروع دین است و مسلمان باید به اصول دین یقین و اعتقاد داشته باشد و تقلید در اصول دین جایز نیست .
فروع دین:
ده مورد است: نماز –حج –روزه-زکات –خمس –جهاد –امربه معروف – نهی از منکر-تولی -تبری
اصول دین:
پنج مورد است :توحید (خداوند عالم یکتاست)-عدل (صفت کمال است و خداوند تمام
صفات کمال را داراست و از هر نقصی منزه است و ظلم و بدی نمی کند)-نبوت(با
توجه به اینکه انسان خداجو است و درصدد تقرب به خداست و احساس راهنمایی
داردو بدین جهت راهنمایی ها از جنس خود انسان که برای رساندن پیام الهی
مبعوث شده و واسطه میان مردم وخداوند می باشد)امامت (باید ازطرف خداوند
انتخاب شود چون حافظ و بیان کننده دین است)معاد(وجود عالم آخرت)
پیامبران اولوالعزم:
حضرت نوح-حضرت ابراهیم-حضرت موسی –حضرت عیسی-حضرت محمد (پیامبرانی که کتاب آسمانی دارند).
فرق مجتهد با ولی فقیه:
در مسائل فردی محض باید از فتوای مرجع تقلید پیروی کرد ولی در مسائل مربوط به اداره امور کشور اسلامی و اموری که به عموم مسلمانان ارتباط دارد نظر ولی امر مسلمین باید اطاعت شود.
انواع آبها:
آب مضاف(آبی که آن را از چیزی بگیرند) –آب مطلق(آبی که مضاف نباشد) که به
پنج قسم است : کر(هر بعد ظرف سهوجب و نیم یا ۳۷۷٫۴۱۹ کیلوگرم) –قلیل(آبی که
از زمین نجوشد و از کر کمتر است)-باران-چاه-جاری(آبی که از زمین بجوشد و
جریان داشته باشد)
انواع نجاسات:
یازده مورد
است:بول(ادرار)-غائط(مدفوع)-منی-مردار-خون-سگ-خوک-کافر-شراب-فقاع(از جو
گرفته می شودو به آن آبجو گفته میشود)-عرق شترنجاست خوار
مطهرات:
ده چیز نجاست را پاک میکند :آب-زمین-آفتاب-استحاله(عوض شدن جنس چیز
نجس)-انتقال-اسلام-تبعیت(چیز نجس بواسطه پاک شدن چیز نجس دیگرپاک شود)
-برطرفشدن عین نجاست-استبراء حیوان نجاستخوار-غائب شدن مسلمان
شرایط صحیح وضو:
سیزده چیز است : آب وضو پاک-مطلق باشد-آب وضو و محل وضو مباح باشد(غصبی
نباشد)-ظرف آب وضو مباح باشد-ظرف آب وضو طلا و نقره نباشد-اعضاء وضو موقع
شستن و مسح پاک باشد-وقت برای وضو و نماز کافی باشد-بقصد قربت باشد (برای
انجام فرمان خداوند عالم)-وضو به ترتیب صحیح انجام شود-کارهای وضو پشت سرهم
انجام شود-اعمال وضو را خود انسان انجام دهد-استعمال آب برای او ضرر
نداشته باشد-در اعضاء وضو مانعی برای رسیدن آب نباشد.
چیزهایی که باید برای آنها وضو گرفت:
شش مورد است:برای نمازهای واجب بغیر نماز
میت-سجده و تشهد فراموش شده-طواف واجب خانه خدا-اگر نذریاعهدیاقسم خورده
باشد که وضو بگیرد-اگر نذرکرده جایی از بدن بخط قران برساند-آب کشیدن قران
نجس شده یا بیرون آوردن آن از مستراح.
مبطلات وضو:
هفت مورد است:بول-غائط-باد معده و روده-خوابیکه بواسطه آن چشم نبیند و گوش
نشنود-چیزهاییکه عقل را از بین می بردمانند دیوانگی و مستیو بیهوشی-استحاضه
زنان-کاریکه برای آن باید غسل کرد.
غسلهای واجب:
هفت مورد است:جنابت –حیض-نفاس-میت-مس میت-استحاضه-بواسطه نذر و قسم واجب شود.
انواع غسل:
ترتیبی(سرو گردن-طرف راست-طرف چپ)-ارتماسی(یکدفعه زیر آب رود)
غسل میت:
سه غسل باید دهند:آب مخلوط به صدر-آب مخلوط به کافور-آب خالص
کفن میت:
سه پارچه است : لنگ(ناف تا زانو و بهتر است از سینه تا روی پا
برسد)-پیراهن(سر شانه تا نصف ساق پا)سرتاسری(بقدری که بستن دو سر آن ممکن
باشد و پهنای آن طوری باشد که یک طرف آن روی طرف دیگر بیاید)
احکام حنوط:
بعد از غسل واجب است میت را حنوط کنند یعنی به پیشانی-کف دستها-سرزانوها-سر دو انگشت بزرگ پاهای میت کافور بمالند.
تیمم:
در هفت مورد باید بجای غسل و وضو تیمم کرد:تهیه آب بقدر وضو یا غسل
ممکن نباشد-بواسطه پیری یا ترس از دزدو جانور –از استمال آب بر جان خود
بترسد-اگر آب به مصرف برسد خانواده از تشنگی بمیرند-کسیکه بدن یا لباسش نجس
است و آب به اندازه پاک کردن است-غیر از آب یا ظرفی که استعمال آن حرام
است آب یا ظرف نباشد-وقت بقدری تنگ است که نماز به قضا می رود.
چیزهایی که تیمم بر آنها صحیح است:
خاک-ریگ –کلوخ-سنگ- گل پخته مثل آجر و کوزه
دستور تیمم:
نیت-زدن کف دو دست به چیزهاییکه صحیح است-کشیدن هر دو دست به تمام پیشانی
که از محل رویش موی سر تا ابروها-کشیدن کف دست چپ به تمام پشت دست راست و
بعد از آن کشیدن کف دست راست بتمام پشت دست چپ.
نماز:
نمازهای واجب:
نمازهای یومیه(صبح۲ رکعت-ظهر۴ رکعت-عصر۴ رکعت-مغرب۳ رکعت-عشاء۴
رکعت)-آیات(دو رکعت)-میت(پنج تکبیر)-طواف خانه خدا(دو رکعتی)-نماز قضای پدر
و مادر بر پسر بزرگتر-نمازی که بواسطه نذر و قسم و عهد واجب می شود.
شرایط لباس نمازگزار:
شش شرط دارد:پاک باشد-مباح باشد-از اجزاء مردار نباشد-از حیوان حرام گوشت
نباشد-اگر نمازگزار مرد است لباس او ابریشم خالص و طلا بافت نباشد.
شرایط مکان نمازگزار:
مباح باشد-بی حرکت باشد-سقف آن کوتاه نباشد-مکان نمازگزار نجس نباشد و یا
اگر نجس است بگونه ای تر نباشد که رطوبت آن به بدن یا لباس نمازگزار برسد
ولی محل پیشانی باید حتما پاک باشد-جای پیشانی نمازگزار از جای زانوهای او
بیش از چهار انگشت بسته بلندتر نباشد.
واجبات نماز:
یازده تاست :نیت–قیام(ایستادن)-تکبیره الاحرام (الله اکبردراول
نماز)-رکوع–سجود-قرائت-ذکر-تشهد-سلام-ترتیب-موالات(پی در پی بودن اجزاء
نماز).
ارکان نماز:
پنج مورد است که اگر کم یا زیاد شود نماز باطل است :نیت-تکبیره الاحرام-قیام در اول نمازو قیام متصل به رکوع-رکوع –سجود.
مبطلات نماز:
دوازده مورد است:یکی از شرطهای نماز و نمازگزار در بین نماز از بین
برود(بفهمد مکانش غصبی است)-در بین نماز چیزی که وضو را باطل می کند پیش
آید-دستها را روی هم بگذارد-بعد از حمد آمین بگوید-پشت بقبله یا انحراف از
جهت قبله کند-عمدا کلمه ای یا سخنی بگوید-عمدا با صدا بخندد-برای کار دنیا
عمدا با صدا بگرید-صورت نماز بهم بخورد(دست زدن – هوا پریدن)-خوردن و
آشامیدن-ارکان نماز کم یا زیاد شود.
( شکیات نماز ):
شکهای باطل:
هشت مورد است:در شماره رکعتهای نماز دو رکعتی –در شماره رکعتهای نماز سه
رکعتی-در نماز چهار رکعتی شک کند که یک رکعت خوانده یا بیشتر-در نماز چهار
رکعتی پیش از تمام شدن سجده دوم شک کند دو رکعت خوانده یا بیشتر-شک بین دو و
پنج یا دو و بیشتر از پنج-شک بین سه و شش یا سه و بیشتر از شش –شک در
رکعتهای نماز که نداند چند رکعت خوانده است –شک بین چهار و شش یا چهارو
بیشتر از شش (چه بیش از سجده دوم یا بعد آن).
شکهایی که نباید اعتنا کند:
شش مورد است :در چیزی که محل آن گذشته است-بعد از سلام نماز-بعد از گذشتن
وقت نماز-کثیرالشک-شک امام در شماره رکعتهای نمازدر صورتیکه ماموم شماره
آنها را بداند-شک ماموم در صورتیکه امام شماره رکعتهای آنرا بداند- در
نمازهای مستحبی
شکهای صحیح:
نه مورد است که اگر در نمازهای چهار رکعتی شک کند باید انجام دهد :بعد از
سر برداشتن از سجده دوم شک کنددو رکعت خوانده یا سه رکعت که بنا را بر سه
گذاشته و یک رکعت دیگر می خواند و بعد از نماز یک رکعت احتیاط ایستاده یا
دو رکعت نشسته بجا آورد-شک بین دو و چهار بعد از سر برداشتن از سجده دوم
باید بنا را بر چهار گذاشته و تمام کند و بعد از نماز دو رکعت نماز احتیاط
ایستاده بجا آورد-شک بین دو و سه و چهار بعد از سر برداشتن از سجده دوم که
بنا را بر چهار گذاشته و بعد از نماز دو رکعت احتیاط ایستاده و بعد دو رکعت
نشسته بجا آورد .(اگر بعد از سجده اول یا پیش از سربرداشتن از سجده دوم
یکی از این سه شک پیش آید میتواند نماز را رها کند و دوباره بخواند)-شک بین
چهار و پنج بعد از سربرداشتن از سجده دوم که بنا را بر چهار گذاشته و تمام
کند و بعد دو سجده سهو بجا آورد –شک بین سه و چهار در هر جای نماز باشد
باید بنا را بر چهار گذاشته و تمام کند و بعد یک رکعت احتیاط ایستاده یا دو
رکعت نشسته بخواند-شک بین چهار و پنج در حال ایستاده که باید بنشیند و
تمام کند و یک رکعت احتیاط ایستاده یا دو رکعت نشسته بخواند-شک بین سه و
پنج در حال ایستاده که باید بنشیند و تمام کند و دو رکعت احتیاط ایستاده
بجا آورد-شک بین سه و چهار و پنج در حال ایستاده که باید بنشیند و تمام کند
و بعد دو رکعت احتیاط ایستاده و دو رکعت نشسته بجا آورد –شک بین پنج و شش
در حال ایستاده که باید بنشیند و تمام کند و دو سجده سهو بجا آورد .
نماز احتیاط:
بعد از سلام فورا نیت کرده و تکبیر بگوید و حمد را خوانده به رکوع رود و دو
سجده نماید اگر یک رکعت است تشهد و سلام بگوید ولی اگر دو رکعت است بعد از
سجدتین یک رکعت دیگر خوانده و تشهد و سلام می گوید .(نماز احتیاط سوره و
قنوت ندارد و باید آهسته خوانده شود)
سجده سهو:
برای سه چیز بعد از سلام انسان باید دو سجده سهو نماید :در بین نماز سهوا
حرف بزند-یک سجده را فراموش کند-در نماز چهار رکعتی بعد از سجده دوم شک کند
چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت –( در جاهاییکه احتیاط واجب است سجده سهو
بجا آورد :در جائیکه که نباید را سلام دهد سهوا سلام دهد–تشهد را فراموش
کند اولقضای تشهد فراموش شده را انجام می دهد و بعد سلام داده و سجده سهو
انجام می دهد ). احتیاط مستحب است برای نشستن و ایستادن بی جا بلکه برای هر
زیادی و نقصی در نماز سجده سهو بجا آورد.
نحوه انجام سجده سهو:
بعد از سلام نماز فورا نیت سجده سهو کند و پیشانی را بر چیزهایی که سجده بر
آن صحیح است گذاشته و بگوید بسم الله و بالله السلام علیک ایها النبی و
رحمه الله و برکاته یا بسم الله و بالله اللهم صلی علی محمد و آل محمد و
بعد باید بنشیند و دوباره سجده رود و ذکر بگوید و بنشیند و تشهد و سلام
دهد.
نماز مسافر:
برای شکسته خواندن نمازهای چهار رکعتی در مسافرت هشت شرط وجود دارد :سفر
کمتر از هشت فرسخ شرعی نباشد(حدودا ۴۵ کیلومتر )یا جایی که مسافرت می کند
بیش از ده روز نماند –از اول مسافرت قصد هشت فرسخ را داشته است-در بین راه
از قصد خود برنگردد-پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطن خود نگذرد-برای کار
حرام و معصیت سفر نکند-از صحرا نشینهائی نباشد که در بیابانها گردش می کنند
–شغل او مسافرت نباشد-به حد ترخص برسد یعنی از وطنش یا جایی که قصد کرده
ده روز در آنجا بماندبقدری دور شود که دیوار شهر را نبیندو صدای اذان آنرا
نشنود.
شرایط امام جماعت:
بالغ –عاقل-شیعه دوازده امامی-عادل-حلال زاده- مومن – نمازش صحیح باشد.( برای نماز جماعت حداقل باید دو نفر باشد یکی امام یکی ماموم)
شرایط نماز جماعت:
ماموم از امام جلوتر نایستد-جایگاه امام از جایگاه مامومین بالاتر
نباشد-فاصله امام و ماموم و فاصله صفها زیاد نباشد(بیش از یک گام
نباشد)-بین امام و ماموم و همچنین بین صفها مانعی مانند دیوار یا پرده
نباشد(نصب پرده بین مردها و زنها مانعی ندارد)-گفتن تکبیره الاحرام ماموم
بعد از امام.
نماز جمعه:
دو رکعت است و دو خطبه دارد که قبل از نماز توسط امام جمعه ایراد می شود
.مستحب است در رکعت اول بعد از حمد سوره جمعه و در رکعت دوم بعد از حمد
سوره منافقون خوانده شود .دو قنوت دارد در رکعت اول قبل از رکوع و در رکعت
دوم بعد از رکوع(حداقل تعداد افراد پنج نفر است یک امام جمعه و چهار ماموم
).
موارد واجب شدن نماز آیات:
زلزله-خسوف (ماه گرفتگی)-کسوف(خورشید گرفتگی)-رعد و برق و وزیدن بادهای زرد و سرخ و سیاه در صورتی که بیشتر مردم بترسند.
دستور نماز آیات:
دو رکعت است در هر رکعت پنج رکوع دارد و انسان بعد از نیت تکبیر بگوید و یک
حمد و سوره بخواند باز به رکوع رود و بعد از بلند شدن دوباره حمد و سوره
بخواند و به رکوع رود تا بعد رکوع پنجم دو سجده نماید و برخیزد و رکعت دوم
را بخواند و تشهد داده و سلام دهد .( می شود بجای حمد و سوره یک سوره را
پنج قسمت کرده و بعد از حمد اول قسمت اول سوره خوانده شده و برکوع رود و
قسمت دوم سوره را خوانده و برکوع رود و همین طور تا رکوع پنجم تمام شود و
دو سجده نماید و مانند رکعت اول رکعت دوم را بخواند و تشهد و سلام دهد )
نماز عید:
که همان نماز عید قربان و فطر است که بعد از بلند شدن آفتاب بهتر است
خوانده شود و دو رکعت است که در رکعت اول بعد از حمد و سوره پنج تکبیر
بگوید و بعد از هر تکبیر یک قنوت بخواند و بعد از قنوت پنجم تکبیر گفته و
به رکوع رود و سجدتین را بجا آورده و برخیزد و در رکعت دوم بعد از حمد و
سوره چهار تکبیر که بعد از هر تکبیر قنوت بخواند و تکبیر پنجم را بخواند و
به رکوع رفته و دو سجده نماید و تشهد و سلام دهد ( اللهم اهل الکبریاء و
العظمه و …).
نماز شب:
یازده رکعت است: هشت رکعت بصورت چهار تا دو رکعتی مانند نماز صبح با نیت
نافله شب- دو رکعت به نیت نافله شفع – یک رکعت به نیت نافله وتر.
نماز میت:
پنج تکبیر دارد که بعد از نیت باید تمام نمازگذاران بگویند.
نماز وحشت:
درشب اول قبر برای میت خوانده می شودو دو رکعت است که در رکعت اول بعد از
حمد یکمرتبه ایت الکرسی و در رکعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره قدر.
چیزهایی که سجده بر آنها صحیح است:
بر زمین و چیزهای غیر خوراکی که از زمین می روید مانند درخت،برگ درخت
–سنگهای معدنی مانند سنگ مرمر و سنگ سیاه –تربیت سید الشهداء-سنگ آهک –سنگ
گچ-آجر – کوزه گلی
سجده واجبه قرآن:
نجم –علق –سجده-فصلت
مبطلات روزه : نه مورد است:
خوردن و آشامیدن-جماع(نزدیکی)-استمناء(انسان با خود کاری کند که منی از او
بیرون بیاید)-دروغ بستن بخدا و پیغمبر و امامان معصومین-رساندن غبار غلیظ
به حلق-فرو بردن تمام سر در آب-باقیماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان
صبح-اماله کردن با چیزهای روان-قی کردن(استفراغ).
کفاره روزه:
که روزه بدون عذر باطل شده است باید قضای آنرا بجا آورده و یکی از این
کارها را انجام دهد :آزاد کردن یک برده-دو ماه روزه گرفتن که سی و یک روز
آن پی درپی باشد-سیر کردن شصت فقیر یا دادن یک مد طعام به هرکدام از
آنها(مد طعام ۷۵۰ گرم است که گندم یا جو و مانند اینها باید بدهد).
روزه های حرام:
روزه عید فطر و قربان حرام است و روزی را که انسان نمی داند آخر شعبان است
یا اول رمضان اگر بنیت اول رمضان روزه بگیرد حرام می باشد .
مواردی که انسان اگر چه روزه نیست مستحب است از کارهایی که روزه را باطل می
کند خودداری کند: شش مورد است :کسی که در سفر کاری را که روزه را باطل می
کند انجام داده ولی پیش از ظهر به وطنش برسد –مسافری که بعدازظهر به وطنش
می رسد-مریضی که پیش از ظهر خوب شودو کاری که روزه را باطل می کند انجام
داده باشد- مریضی که بعدازظهر خوب شود-زنی که در بین روز از خون حیض یا
نفاس پاک شود-کافری که در روز ماه رمضان مسلمان شود.
مقدار زکات فطریه و جنس آن : برای هر نفر یک صاع (تقریبا سه کیلو) و گندم –جو-خرما-کشمش –برنج-ذرت و مانند اینها .
فرق خمس و زکات:
زکات جزء اموال عمومی جامعه اسلامی محسوب می شود ولی خمس از مالیاتهایی است که مربوط به حکومت اسلامی و برای مخارج آن است.
خمس:
یکی از انواع مالیاتهای اسلامی است بمنظور رفع مشکلات مالی امت اسلامی و
توزیع عادلانه ثروت و تقویت بنیه مالی حکومت اسلامی در هفت مورد واجب می
شود: منفعت کسب –معدن(نصاب آن ۱۰۵ مثقال معمولی نقره یا ۱۵ مثقال معمولی
طلا)-گنج(نصاب آن همان نصاب معدن است)-مال حلال مخلوط به حرام(اگر صاحب مال
حرام و مقدارش را نداند)-جواهری که بواسطه غواصی یعنی فرو رفتن در دریا
بدست می آید(قیمت آن به ۱۸ نخود طلا برسد)-غنیمت جنگی-زمینی که کافر ذمی از
مسلمان بخرد.
خمس برای بعضی مورد لازم نیست: اگر غیر از کسب مالی بدست آورد مانند چیزی
به او ببخشند-مهریه ای که زن می گیرد-ارثی که به انسان می رسد- مالی را که
فقیر بابت خمس و زکات و صدقه مستحبی گرفته از مخارج سالش زیاد بیاید- از
کافر یا کسیکه به دادن خمس عقیده ندارد.
مصرف خمس :باید دو قسمت کرد:نصف آن سهم امام زمان است که باید به مرجع
تقلید یا نماینده او بدهد و نصف دیگرکه سهم سادات است را بنابر احتیاط واجب
باید با اجازه مرجع تقلید به سید فقیر یا سید یتیم یا سیدی که در سفر
درمانده است بدهند.
زکات:
برای نه چیز واجب است: گندم(وقت بستن دانه)-جو(وقت بستن دانه)-خرما(هنگام
زرد یا قرمز شدن)-کشمش(هنگام بستن دانه های انگور)-طلا(سکه خورده
باشد)-نقره(سکه خورده باشد)-شتر-گاو-گوسفند.( در صورتی که یازده ماه مالک
آن باشد)
حد نصاب زکات غلات : ۸۴۷ کیلوگرم- با آب باران ده یک – با آب دلو و موتورپمپ و آب دستی بیست یک – با هر دو آبیاری شود چهل سه است.
نصاب طلا: نصاب اول بیست مثقال شرعی که هرمثقال ۱۸ نخوداست(۱۵ مثقال
معمولی)چهل یک راباید بدهد-نصاب دوم چهار مثقال شرعی که سه مثقال معمولی می
شود.
نصاب نقره :نصاب اول ۱۰۵ مثقال معمولی استچهل یک آنرا باید بدهد- نصاب دوم ۲۱ مثقال است .
نصاب شتر: ۵ شتر (زکات: یک گوسفند) – ده شتر (دو گوسفند) ۱۵ شتر(سه گوسفند)
۲۰ شتر(چهار گوسفند) ۲۵ شتر(۵ گوسفند)۲۶ شتر(یک شترداخل سال دوم شده)
دو شرط زکات دامها:
حیوان در تمام سال بیکار باشد و بکار گرفته نشده و رها باشند –در تمام سال از علف بیابان بچرد و در ملک مالک باشد.
نصاب گاو : نصاب اول سی تاست و زکات آن گوساله ای که داخل سال دوم شده
–نصاب دوم چهل تاست که زکاتش یک گوساله ماده ای که داخل سال سوم شده است.
نصاب گوسفند: چهل تا یک گوسفند-۱۲۱ تا و دو گوسفند-۲۰۱ تا و سه گوسفند-۳۰۱ تا و چهار گوسفند-۴۰۰ تا و بالاتر که هر صدتا یک گوسفند .
مصرف زکات:
در هشت مورد می توان بمصرف رساند: فقیر و آن کسی که مخارج سال خود و
خانواده اش را ندارد-مسکین و آن کسی که از فقیر سخت تر می گذراند-نایب امام
که مامور است زکات را جمع کند-کافرهایی که اگر به آنها زکات برسد به دین
اسلام روی می آورند یا در جنگ به مسلمانان کمک می کنند-خریداری بنده ها و
آزاد کردن آنها-بدهکاری که نمی تواند قرض خود را بدهد-فی سبیل الله یعنی
کاری که منفعت عمومی دارد-ابن السبیل یعنی کسی که در راه مانده است.